Yabancı/Albert Camus üzerine düşüncelerim

Kitabı okumadıysanız bu yazının devamının spoiler içerdiğini biliniz.

Uzunca bir zaman kütüphanemde beklettiğim bir romandı Yabancı. Hani şu popülarite kaygısına kurban giderek her türlü sosyal hesapta bilumum içeceklerle birlikte afişe edilen fakat kuvvetle muhtemel ilk on sayfasında bırakılan ya da kapağı bile açılmayan kitap. Sonunda okudum.

Kitabın ne anlattığından çok benim kitaptan ne anladığım üzerine konuşmak istiyorum. İyi ki okudum mu? Hayır.(Sartre daha iyilerine sahip.) Okunmaya değer mi? Bence evet. Çünkü toplumun sizler için tasarladığı kıyafeti giymezseniz başınıza nelerin gelebileceğini Albert Camus’nün de kendisini yakın bulduğu varoluşçuluk felsefesi(güzel fikirler içerir, bakmalısınız) ışığında uç bir örnekle gösteriyor ve bunu yaparken de cümlelerin içerisine gizlenmiş, her birimizin bilmesinde faydası olacak toplum eleştirisini anlaşılabilir kılıyor.

Kitabın baş kahramanının bir insanı öldürmesi bile yaşadığı toplum için onların kurallarını benimsemesinden daha önemli değildi. Bir insan öldürdüğü için kahramanın sonunun idam cezası sebebiyle ölüm olması şaşırtıcı değildi benim için fakat ölüm cezasına çarptırılmasının asıl sebebinin sırf toplum ahlakına uygun bulunan davranışları sergilememiş olması, dönemin Fransız toplumuna (en azından yazarın eleştirdiği kısmına) haddimce tiksintiyle bakmama neden oldu. Keza yaşadığı topluma ”ahlaken” uygun bir birey olsaydı bir Arap’ı öldürdüğü için cezasının ne olacağına dair kimsenin kafa yormayacak olması da apayrı bir mesele ya, neyse.

Yazarın bu eleştirisi haricinde kitapta algılayabildiğim diğer bir şey de hayatın anlamsızlığına bir anlam yüklemeye çalışmamızın anlamsız olduğuydu. Fakat bu durum kurgunun ve cümlelerin içine tatmin edici bir şekilde gizlenmiş toplum eleştirisinin aksine o kadar aşikar ve vurdumduymaz bir tavırla sunulmuş ki rahatsız olmamam elde değildi. Kahramanımızın her şeye karşı bu kadar soğuk ve ilgisiz olması beni gerdi. Çünkü hayat bu kadar boş değil, kendince de olsa bir doluluğu var bana göre.

Naçizane fikrim bir düşünce daha ılıman daha sempatik bir şekilde anlatılabilirdi farklı insanları kendisine düşman görmeyen benim gibiler için fakat böyle bir başkahramanı yazan ve varoluşçulukla ilgilenen bir yazarın neden böyle bir kaygısı olsun?