Tab'iyyet-i Osmanî Kanunnamesi

Not: Aşağıdaki metin Osmanlı Devleti'nde 1869 yılında kabul edilmiş olan vatandaşlık kanunudur. Orjinali Osmanlıca olan bu metnin latinize versiyonunu internette göremedim. İnsanoğluna faydam dokunsun diye (biraz yardım alarak da olsa) Latin harflerine çevirdim, buraya bıraktım.

(Tab’iyyet-i osmanî kanunnamesidir)

Birinci madde

Valideyni veyahut yalnız vâlidi tab’iyyet-i devleti âliyyede bulunduğu halde tevellüd iden eşhas devlet-i âliyye teb’asından ma’duddur.

İkinci madde

Valideyni ecnebi olduğu halde memâlik-i şahânede mütevellid olan şahs sin-i rüşde vusûlü tarihinden bed’ ile üç sene zarfında tab’iyyet-i devlet-i âliyyeyi bihakkın taleb idebilur.

Üçüncü madde

Sin-i rüşde vâsıl olan bir ecnebi memâlik-i osmaniyyede alettevâli beş sene ikâmet eylediği halde bizzat veya bâ vasıta hariciyye nezaret-i celîlesine bir istid’a takdimiyle tab’iyyet-i devlet-i âliyyeyi istihsal edebilur.

Dördüncü madde  

Saltanat-ı seniyye bend-i sâbıkda muharrer şerâiti îfâ itmemiş olan ecnebileri dahî müsa’de-i istisnaîyyeye şâyeste gördüğü surette fevkâlade olarak tab’iyyetine kabul ider.

Beşinci madde

Teb’a-i saltanat-ı seniyyeden me’zunen tab’iyyet-i ecnebiyyeye giren eşhas tebdîl-i tab’iyyet ittikleri tarihten itibaren ecnebi sıfatında tutulub haklarında ol vech ile muâmele olunur fakat devlet-i âliyyeden me’zun olmaksızın tab’iyyet-i ecnebiyyeye girer ise işbu tab’iyyet-i cedîdesi ke’en-lem-yekûn kendisi kemâkân teb’a-i devlet-i âliyyeden addolunub kâffe-i husûsatta teb’a-i devlet-i âliyye hakkında olunan muâmelenin aynı icrâ kılınacaktır herhalde teb’a-i devlet-i âliyyeden bir şahsın terk-i tab’iyyet itmesi mutlaka irâde-i seniyye üzerine verilecek bir senede muallak olacaktır.

Altıncı madde

Saltanat-ı seniyye tarafından me’zun olmaksızın diyâr-ı ecnebiyyede tebdîl-i tab’iyyet iden veyahut bir ecnebi devletin hidmet-i askeriyesine giren şahsı devlet-i âliyye ister ise tab’iyyetinden iskât idebilur ve bu makûle tab’iyyeti iskât olunan eşhasın memâlik-i şahaneye avdeti memnu’ olur.

Yedinci madde

Teb’a-i devlet-i âliyyeden iken ecnebi ile tezevvüc iden kadın zevcinin vefat tarihinden itibaren üç sene zarfında istid’a iderse tab’iyyet-i asliyesine ric’at idebilur bu maddenin hükmü şahsa şamildir tasarruf-i emlâk ve arâzi maddesi nizâmat ve kavânin-i umûmiyyesine ta’bidir.

Sekizinci madde

Tab’iyyeti devlet-i âliyyeden çıkmış veyahut mahrum olmuş olan eşhasın evladı sabî dahî olsa pederlerinin sıfat-ı tab’iyyetine tab’i olmayarak saltanat-ı seniyyenin tab’iyyetinde kalur ve devlet-i âliyye tab’iyyetine girmiş olan ecnebinin evladı sabî bile olsa pederinin sıfat-ı tab’iyyetine tab’i olup ecnebi addolunur.

Dokuzuncu madde

Memâliki mahrûse-i pâdişâhîde ikâmet iden her bir şahıs teb’a-i devlet-i âliyyeden ma’dud olub hakkında devlet-i âliyye tabi’i muamelesi icra olunur eğer kendüsi teb’a-i ecnebiyyeden ise tab’iyyetini usûlen isbât itmesi lazım gelir.

Fi 14 Şevval sene 1285

(Matbaa’-i âmirede tab’ olmuştur)